갈리아 전쟁기 1권 2장 섹션 1-2 라틴어 원문과 해석

 

갈리아 전쟁기 1권 2장 섹션 1-2

* 섹션번호는 Hering(Teubneriana, 1987)를 기준으로 하고 Pontet(OCT, 1900)를 참고하였다.

2.1
Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus Orgetorix.  

Apud Helvētiōs longē nōbilissimus fuit et dītissimus Orgetorīx. 

(번역) 헬베티우스인들 중에서 오르게토릭스가 가장 명망이 높고 부유하였다. 

(어휘) Apud(아뿌드, ~중에서, 전치사) Helvētiōs(헬웨-띠오-스, 헬베티우스인들, 남성 대격 복수) longē(롱게-, 가장, 부사, 최상급 강조) nōbilissimus(노-빌릿시무스, 가장 유명한, 최상급) fuit(푸이뜨, ~이었다, ~이다, 완료 3인칭 단수) et(에뜨, 그리고) dītissimus(디-띳시무스, 가장 부유한, 최상급) Orgetorīx(오르게또릮스, 오르게토릭스). 

ㅇ apud + 대격 : ~중에서. 
ㅇ longē(원급), longius(비교급), longissimē(최상급) : 가장 

ㅇ sum(~이다)의 직설법 완료 능동 변화
(1인칭, 2인칭, 3인칭 순)
단수 : fuī, fuistī, fuit 
복수 : fuimus, fuistis, fuērunt [fuēre]

ㅇ dīs, dītis : 부유한(1어미 형용사)
비교급 : dītior, dītius (3변화)
최상급 : dītissimus, dītissima, dītissimum : 가장 부유한(1.2변화, dīs의 최상급) 

 

2.2(1)
Is M. Messala, et  M. Pisone consulibus regni cupiditate inductus coniurationem nobilitatis fecit et civitati persuasit ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent:   

Is M. Messālā et M. Pīsōne cōnsulibus rēgnī cupiditāte inductus coniūrātiōnem nōbilitātis fēcit et cīvitātī persuāsit ut dē fīnibus suīs cum omnibus cōpiīs exīrent: 

(번역) 마르쿠스 멧살라와 마르쿠스 피소가 집정관이었을 때, 그는 왕이 되고 싶은 욕심으로 귀족들과 음모를 꾸며, 재물을 모두 챙겨서 이주하도록 부족민들을 설득하였다. 

(어휘) Is(이스, 그는) M.(Marcō 마르코-,  마르쿠스, 탈격) Messālā(멧살-라-, 탈격), et(에ㄸ)  M.(Marcō, 탈격) Pīsōne(삐-소-네, 피소, 탈격) cōnsulibus(꼰-술리부스, 집정관이었을 때에, 남성 탈격 복수) rēgnī(렝-니-, 왕권의, 통치의, 중성 속격 단수) cupiditāte(꾸삐디따-떼, 욕망에, 여성 탈격 단수) inductus(인둒뚜스, 이끌려, 완료분사) coniūrātiōnem(꼬뉴-라-띠오-넴~, 음모를, 여성 대격 단수) nōbilitātis(노-빌리따-띠스, 귀족들과, 분사의 명사용법, 여성 탈격 속격) fēcit(페-끼ㄸ, 만들었다, 완료 3인칭 단수) et(그리고) cīvitātī(끼-위따-띠-, 부족민들에게, 시민들, 여성 여격 단수) persuāsit(뻬르수아-시ㄸ, 설득하였다, 완료 능동 3인칭 단수) ut(우ㄸ, ~하도록, 접속사) dē(데-, ~로부터) fīnibus(피-니부스, 국경, 경계, 남성 탈격 복수)  suīs(수이-스, 그들의, 탈격 복수) cum(꿈~, ~를 가지고, 과 함께, 전치사) omnibus(옴니부스, 모든, 형용사 탈격) cōpiīs(꼬삐이-스, 자원, 여성 탈격 복수) exīrent(엒시-렌뜨, 떠나도록 하다, 접속법 미완료 3인칭 복수): 

ㅇ M. Messālā et M. Pīsōne cōnsulibus : 마르쿠스 멧살라와 마르쿠스 피소가 집정관이었을 때 
☞ 탈격 독립분사구문. sum동사는 현재분사가 없어서 생략되었다.

ㅇ cōnsul, cōnsulis, m. 집정관(로마공화국). (명사 3변화 자음어간)
(주격, 속격, 여격, 대격, 탈격, 호격 순)
단수 : cōnsul, cōnsulis, cōnsulī, cōnsulem, cōnsule, cōnsul
복수 : cōnsulēs, cōnsulum, cōnsulibus, cōnsulēs, cōnsulibus, cōnsulēs
→ 집정관은 공화국 시기에 있전 관직으로 해마다 2명을 선출함

ㅇ cupiditās, cupiditātis, f. 욕망, 탐욕. (명사 3변화 자음어간)
단수 : cupiditās, cupiditātis, cupiditātī, cupiditātem, cupiditāte, cupiditās
복수 : cupiditātēs, cupiditātum, cupiditātibus, cupiditātēs, cupiditātibus, cupiditātēs

ㅇ coniūrātiō, coniūrātiōnis, f. 음모, 합동맹세, 연맹(명사 3변화 자음어간)
ㅇ nōbilitātus, nōbilitāta, nōbilitātum, 알려진, 유명한. 분사
ㅇ cīvitās, cīvitātis, f. 시민, 시민권, 국가 (명사 3변화 i어간)
ㅇ persuādeō, persuādēre, persuāsī, persuāsum, 설득하다(2변화)
☞ persuādeō + 여격 + 목적절(ut절) : ~에게 ~하도록 설득하다

ㅇ cum + 탈격 : ~과 더불어, ~를 가지고

ㅇ cōpia, cōpiae, f. 자원, 공급, 부
어원 : co(m)- (함께) +‎ opis (힘, 능력, 자원) +‎ -ia (추상명사 어미)

ㅇ exeō, exīre, exiī [exīvī], exitum, 나가다, 떠나다(불규칙 변화)
어원 : ex- (~로부터) +‎ eō(가다)
☞ 접속법 미완료 능동 변화(1, 2, 3인칭 순)
단수 : exīrem, exīrēs, exīret
복수 : exīrēmus, exīrētis, exīrent


(추가 설명 및 의견) 


ㅇ Mārcus Valerius Messāla : BC 61년 때의 집정관(consul)
☞ 로마인 이름의 구성 : paenōmen(개인이름) nōmen(씨족이름) cōgnōmen(가족의 성)
☞ M. Messala = Marcō Messālā 마르쿠스 멧살라 때에(탈격)

☞ Mārcu의 변화(주격 속격 여격 대격 탈격 호격순)
단수 : Mārcus, Mārcī, Mārcō, Mārcum, Mārcō, Mārce
복수 : Mārcī, Mārcōrum, Mārcīs, Mārcōs, Mārcīs, Mārcī

☞ Valerius의 변화
Valerius, Valeriī, Valeriō, Valerium, Valeriō, Valerī

☞ Messālla(=Messāla)의 변화
Messālla, Messāllae, Messāllae, Messāllam, Messāllā, Messālla

ㅇ Mārcus Papius Pīsō Calpurniānus 마르쿠스 파피우스 피소 칼푸르니아누스. Calpurniānus도 씨족(gēns)을 가리킨다
☞ M. Pīsōne = Marcō Pīsōne 마르쿠스 피소 때에(탈격)
☞ Pīsō의 변화(명사 3변화)
Pīsō, Pīsōnis, Pīsōnī, Pīsōnem, Pīsōne, Pīsō

ㅁ coniūrātiōnem(꼬뉴-라-띠오-넴~ ; 음모를, 여성 대격 단수)에서 em의 발음.
coniūrātiō, coniūrātiōnis, f. 음모, 맹약, 음모단(명사 3변화 자음어간)

ㅇ nōbilitātīs(분사) : 남녀중 여격과 탈격의 복수. 본문에서는 명사용법으로 쓰임
기본형 : nōbilitātus, nōbilitāta, nōbilitātum 알려진, 유명한
(남성형 변화)
단수 : nōbilitātus, nōbilitātī, nōbilitātō, nōbilitātum, nōbilitātō, nōbilitāte, 
복수 : nōbilitātī, nōbilitātōrum, nōbilitātīs, nōbilitātōs, nōbilitātīs, nōbilitātī

☞ nobilitatis는 nōbilitātis(귀족들의, 명사,여성 단수 속격 ), nōbilitātis(너는 유명하게 한다, 동사, 직설법 현재 능동, 2인칭 복수), nōbilitātīs(유명한, 귀족들과, 분사, 복수 탈격) 등 3가지 중의 하나이며, 문맥을 통해서 결정한다. 

 

2.2(2)  
perfacile esse, cum virtute omnibus praestarent, totius Galliae imperio potiri. 

perfacile esse, cum virtūte omnibus praestārent, tōtīus Galliae imperiō potīrī. 

(번역) 그들은 용맹함이 모두를 능가하므로 모든 갈리아의 지배권을 얻는 것은 매우 쉽다라고 한 것이다.
(직역) 그들은 용맹함에서 모두를 능가하므로 모든 갈리아의 지배권을 얻는 것은 매우 쉽다라고. → 오르게토릭스가 귀족들에게 설득한 내용에 대한 간법화법

(어휘) perfacile(뻬르파낄레, 매우 쉬운, 형용사, 중성 단수 주격) esse(엣세, ~인 것, 현재부정사), cum(꿈~, 때문에) virtūte(위르뚜-떼, 용맹함에서, 여성 탈격 단수) omnibus(옴니부스, 모두를, 남성 여격 복수) praestārent(쁘라이스따-렌뜨, 앞서다, 접속법 능동 미완료, 3인칭 복수), tōtīus(또-띠-우스, 모든, 여성 속격 단수) Galliae(갈리아이, 갈리아의, 여성 속격 단수) imperiō(임뻬리오-, 지배권을, 중성 탈격 단수) potīrī(뽀띠-리-, 얻는 것, 현재부정사).

ㅇ perfacilis, perfacile 매우 쉬운(3변화 2어미 형용사)
☞ 어원 : per(강조) + facilis(쉬운) 

ⓐ 남/여 변화(주 속 여 대 탈 호격 순)
단수 : perfacilis, perfacilis, perfacilī, perfacilem, perfacilī, perfacilis 
복수 : perfacilēs, perfacilium, perfacilibus, perfacilēs [perfacilīs], perfacilibus, perfacilēs
ⓑ 중성 변화
단수 : perfacile, perfacilis, perfacilī, perfacile,perfacilī, perfacile  
복수 : perfacilia, perfacilium, perfacilibus, perfacilia, perfacilibus, perfacilia

참고 :  facilis, facile 쉬운(형용사 3변화 2어미)

ㅇ cum : ~때문에(접속사) : 원인절을 이끌 때는 뒤에 접속법 동사를 사용함.
참고 : New Latin Grammar for Schools and Colleges - Allen and Greenough (1916) 섹션 549

ㅇpraestō(앞서다) :  prae-(앞에) +‎ stō(서다) 동사 1변화
☞ 기본형 : praestō, praestāre, praestitī [praestāvī], praestātum [praestitum] 
☞ 접속법 능동 미완료시제의 변화
단수 : praestārem, praestārēs, praestāret
복수 : praestārēmus, praestārētis, praestārent

ㅇ imperium, imperiī [imperī], n. 힘, 지휘권, 정부, 국가
☞ 격변화(주격 속격 여격 대격 탈격 호격 순)
단수 : imperium, imperiī, imperiō, imperium, imperiō, imperium
복수 : imperia. imperiōrum, imperiīs, imperia, imperiīs, imperia
☞ imperium + 속격 : ~에 대한 지배권

ㅇ potior : 얻다, 획득하다, 통제하다, 이기다. 동사4변화. 탈형동사
기본형 : potior, potīrī [potīrier], potītus sum(완료 능동)
potior + 탈격, 속격, 또는 드물게 대격


(추가 설명 및 의견) 
ㅁ 간접화법
perfacile esse, cum virtūte omnibus praestārent, totius Galliae imperiō potīrī 
위 구문을 직적화법으로 바꾸면,
perfacile est, cum virtūte omnibus praestēmus, tōtīus Galliae imperiō potīrī. 

갈리아 전쟁기 라틴어 원문과 해석 카테고리 글 목록

An example of the Orgetorix coins(wiki)