라틴어 3변화 i어간 명사 중 가장 많이 쓰이는 단어

 

라틴어 3변화 i어간 명사 중 가장 많이 쓰이는 단어  

1) 명사  i어간 3변화의 특징

라틴어 명사 3변화는 ⓐ 어간이 자음으로 끝나는 자음어간 변화와 ⓑ 일부 변화에서 -i가 추가되는 i 어간 변화가 있다.

 

3변화 i 어간 명사의 특징은,
① 복수 속격이 -um이 아니라 -ium으로 끝난다. 
② 중성명사의 복수 주대호격 어미는 -ia이고(자음변화에서는 a), 단수 탈격어미는 -ī이다(자음변화에서는 e).
③ 남-여성 명사의 단수 탈격어미는 -e가 주로 쓰지만 -ī를 쓰기도 한다.

2)  3-i어간 변화 명사의 구별법

◈ i 어간 명사 구별하는 법

3변화 명사의 단수 속격은 모두 -is로 끝나므로 다른 방법으로 구별해야 한다.

▶ 3변화 i어간 남성/여성명사는, 

<규칙 1>
ⓐ 2음절어 중에서 단수 주격이 -is 나 -es 로 끝나고
ⓑ 주격과 속격이 서로 음절수가 같다. 

(예)
○ auris, auris, f.  귀
→ 단수 주격이 is로 끝나고, 음절수는 2음절(au-ris)이다.

○ hostis, hostis, m. 적
→ 단수 주격이 is로 끝나고, 음절수는 2음절(ho-stis)이다.

○ nāvis, nāvis, f. 배
→ 단수 주격이 is로 끝나고, 음절수는 2음절(nā-vis)이다.

○ nūbēs, nūbis, f. 구름
→ 단수 주격이 ēs로 끝나고, 음절수는 2음절(nū-bēs, nū-bis)이다.

<규칙2>
ⓐ 단음절어 중에서 단수 주격은 s 나 x 로 끝나고,
ⓑ 단수 속격 어미 -is 앞에 2개의 자음이 있다.

(예)
○ ars, artis, f. 기술(skill)
→ 주격은 단음절어이면서 s로 끝나고, 속격에서 is앞에 복자음 rt가 있다.

○ dens, dentis, m. 치아(tooth)
→ 주격은 단음절이면서 s로 끝나고, 속격의 is앞에 복자음 nt가 있다.

○ nox, noctis, f. 밤(night)
→ 주격은 단음절이면서 x로 끝나고, 속격의 is앞에 복자음 ct가 있다.

○ urbs, urbis, f. 도시(city)
→ 주격은 단음절이면서 s로 끝나고, 속격의 is앞에 복자음 rb가 있다.

(참고) 아래 명사는 속격의 -is앞에 단자음이 오므로 i어간 변화 명사가 아니라 자음어간(규칙변화) 3변화 명사이다.
pax, pācis, f. 평화
rēx, rēgis, m. 왕

(참고) cor, cordis, n. 심장, 마음 (3변화 i어간, 불규칙)
중성 명사이고, 복수변화가 불규칙이다. 복수 주격 대격 호격에서 ia 대신 a를 쓴다.

(주의) 다음 명사들은 복수 속격이 -um으로 끝난다.
canis, canis : canum
pater, patris : patrum
māter, mātris : mātrum
frāter, frātris : frātrum


<규칙3> 3변화 i어간 중성 명사는 주로 e, al, ar 로 끝난다.

○ animal, animālis, n. 동물
○ exemplar, exemplāris, n. 본보기, 모범
○ mare, maris, n. 바다

라틴어 명사 관련 글

라틴어 명사 5가지 변화형 어미 정리 라틴어 명사 1변화, -ā어간 라틴어 명사 2변화, -o 어간 라틴어 명사 3변화, 자음어간 및 i 어간 라틴어 명사 4변화, -u 어간 라틴어 명사 5변화,ē-어간   라틴어 명사 3변화 i어간 명사 모음

 

 

3) 최빈용 3변화 i어간 명사 어형변화 연습

* 복수 대격어미 ēs는 īs로 바뀌는 경우가 번번하며, 심지어 특정 단어는 īs가 더 많이 쓰인다.
* 주격, 속격, 여격, 대격, 탈격, 호격 순으로 나열함.

(1) 남성명사와 여성명사

○ auris, auris, f.  귀(3변화 i어간)
단수 : auris, aur-is, aur-ī, aur-em, aur-e, auris
복수 : aur-ēs, aur-ium, aur-ibus, aur-ēs [aurīs], aur-ibus, aur-ēs

◈ 명사 3변화 i어간 남성/여성 격어미
단수 : 무, 이스, 이-, 엠, 에, 무 
복수 : 에-스, 이움~, 이부스, 에-스, 이부스, 에-스
☞ 이 어미를 암송해 두면 격변화를 쉽게 알 수 있다.

○ hostis, hostis, m. 적(3변화 i어간)
단수 : hostis, hostis, hostī, hostem, hoste, hostis
복수 : hostēs, hostium, hostibus, hostēs [hostīs], hostibus, hostēs

○ nāvis, nāvis, f. 배(3변화 i어간)
단수 : nāvis, nāvis, nāvī, nāvem [nāvim], nāve [nāvī], nāvis
복수 : nāvēs, nāvium, nāvibus, nāvēs [nāvīs], nāvibus,nāvēs

○ nūbēs, nūbis, f. 구름(3변화 i어간)
단수 : nūbēs, nūbis, nūbī, nūbem, nūbe, nūbēs
복수 : nūbēs, nūbium, nūbibus, nūbēs [nūbīs], nūbibus, nūbēs

○ ars, artis, f. 기술(skill)(3변화 i어간)
단수 : ars, artis, artī, artem, arte, ars
복수 : artēs, artium, artibus, artēs [artīs], artibus, artēs



○ dens, dentis, m. 치아(tooth)(3변화 i어간)
단수 : dēns, dentis, dentī, dentem, dente, dēns
복수 : dentēs, dentium, dentibus, dentēs [dentīs], dentibus, dentēs

○ nox, noctis, f. 밤(night)(3변화 i어간)
단수 : nox, noctis, noctī, noctem, nocte, nox
복수 : noctēs, noctium, noctibus, noctēs [noctīs], noctibus, noctēs

○ urbs, urbis, f. 도시(city)
단수 : urbs, urbis, urbī, urbem, urbe, urbs
복수 : urbēs, urbium, urbibus, urbēs [urbīs], urbibus, urbēs

○ vātēs, vātis, m. 예언자, 점쟁이, 시인, 신탁 (3변화 i어간)
단수 : vātēs, vātis, vātī, vātem, vāte, vātēs
복수 : vātēs, vātium [vātum], vātibus, vātēs [vātīs], vātibus, vātēs

○ sors, sortis, f. 운, 행운 (3변화 i어간)
단수 : sors, sortis, sortī, sortem, sorte [sortī], sors
복수 : sortēs, sortium, sortibus, sortēs [sortīs], sortibus, sortēs
* 탈격어미를 e 대신 ī를 사용하는 경우도 종종 있다.



○ mēnsis, mēnsis, m. 달, 월 (3변화 i어간)
단수 : mēnsis, mēnsis, mēnsī, mēnsem, mēnse, mēnsis
복수 : mēnsēs, mēnsium, mēnsibus, mēnsēs [mēnsīs], mēnsibus, mēnsēs

○ imber, imbris, m. 비, 소나기, 폭풍 (3변화 i어간)
단수 : imber, imbris, imbrī, imbrem, imbre [imbrī], imber
복수 : imbrēs, imbrium, imbribus, imbrēs [imbrīs], imbribus, imbrēs

○ nix, nivis, f. 눈, 눈보라 (3변화 i어간)
단수 : nix, nivis, nivī, nivem, nive, nix
복수 : nivēs, nivium, nivibus, nivēs [nivīs], nivibus, nivēs

○ ignis, ignis, m. 불 (3변화 i어간)
단수 : ignis, ignis, ignī, ignem, igne [ignī], ignis
복수 : ignēs, ignium, ignibus, ignēs [ignīs], ignibus, ignēs

○ pōns, pontis, m. 다리, 교량 (3변화 i어간)
단수 : pōns, pontis, pontī, pontem, ponte, pōns
복수 : pontēs, pontium, pontibus, pontēs [pontīs], pontibus, pontēs




○ amnis, amnis, m. 강, 개울, 하천, 시내 (3변화 i어간)
단수 : amnis, amnis, amnī, amnem, amne [amnī], amnis
복수 : amnēs, amnium, amnibus, amnēs [amnīs], amnibus, amnēs

○ fōns, fontis, m. 샘, 분수 (3변화 i어간)
단수 : fōns, fontis, fontī, fontem, fonte, fōns
복수 : fontēs, fontium, fontibus, fontēs [fontīs], fontibus, fontēs

○ ratis, ratis, f. 뗏목 (3변화 i어간)
단수 : ratis, ratis, ratī, ratem [ratim], rate [ratī], ratis
복수 : ratēs, ratium, ratibus, ratēs [ratīs], ratibus, ratēs

○ classis, classis, f. 군대, 함대, 그룹, 계층, 클래스 (3변화 i어간)
단수 : classis, classis, classī, classem, classe [classī], classis
복수 : classēs, classium, classibus, classēs [classīs], classibus, classēs

○ mōns, montis, m. 산, 산악 (3변화 i어간)
단수 : mōns, montis, montī, montem, monte, mōns
복수 : montēs, montium, montibus, montēs [montīs], montibus, montēs




○ rūpēs, rūpis f. 절벽, 바위, 벼랑 (3변화 i어간)
단수 : rūpēs, rūpis, rūpī, rūpem, rūpe, rūpēs
복수 : rūpēs, rūpium, rūpibus, rūpēs [rūpīs], rūpibus, rūpēs

○ collis, collis m. 언덕 (3변화 i어간)
단수 : collis, collis, collī, collem, colle [collī], collis
복수 : collēs, collium, collibus, collēs [collīs], collibus, collēs

○ vallēs, vallis f. 계곡, 골짜기 (3변화 i어간)
단수 : vallēs, vallis, vallī, vallem, valle, vallēs
복수 : vallēs, vallium, vallibus, vallēs [vallīs], vallibus, vallēs

○ messis, messis, f. 수확 (3변화 i어간)
단수 : messis, messis, messī, messem, messe, messis
복수 : messēs, messium, messibus, messēs [messīs], messibus, messēs

○ ovis, ovis, f. 양. 양떼 (3변화 i어간)
단수 : ovis, ovis, ovī, ovem, ove [ovī], ovis
복수 : ovēs, ovium, ovibus, ovēs [ovīs], ovibus, ovēs

○ avis, avis, f. 새, 날개달린 것 (3변화 i어간)
단수 : avis, avis, avī, avem, ave [avī], avis
복수 : avēs, avium, avibus, avēs [avīs], avibus, avēs




○ anguis, anguis, m. 뱀, 용 (3변화 i어간)
단수 : anguis, anguis, anguī, anguem, angue [anguī], anguis
복수 : anguēs, anguium, anguibus, anguēs [anguīs], anguibus, anguēs

○ gēns, gentis, f. 씨족, 부족 (3변화 i어간)
단수 : gēns, gentis, gentī, gentem, gente, gēns
복수 : gentēs, gentium, gentibus, gentēs [gentīs], gentibus, gentēs

○ prōlēs, prōlis, f. 자손 (3변화 i어간)
단수 : prōlēs, prōlis, prōlī, prōlem, prōle, prōlēs
복수 : prōlēs, prōlium, prōlibus, prōlēs, prōlīs, prōlibus, prōlēs

○ crīnis, crīnis, m. 깃털, 머리카락, 외모 (3변화 i어간)
단수 : crīnis, crīnis, crīnī, crīnem, crīne, crīnis 
복수 : crīnēs, crīnium, crīnibus, crīnēs, crīnīs, crīnibus, crīnēs 




○ frōns, frontis, f. 이마, 앞 (3변화 i어간)
단수 : frōns, frontis, frontī, frontem, fronte, frōns
복수 : frontēs, frontium, frontibus, frontēs [frontīs], frontibus, frontēs

○ frōns, frontis, f. 나뭇가지, 나뭇잎 (3변화 i어간)
단수 : frōns, frondis, frondī, frondem, fronde, frōns 
복수 : frondēs, frondium, frondibus, frondēs [frondīs], frondibus, frondēs 


○ vestis, vestis, f. 옷, 의상 (3변화 i어간)
단수 : vestis, vestis, vestī, vestem, veste, vestis 
복수 : vestēs, vestium, vestibus, vestēs [vestīs], vestibus, vestēs 

○ mēns, mentis, f. 마음, 인지력 (3변화 i어간)
단수 : mēns, mentis, mentī, mentem, mente, mēns 
복수 : mentēs, mentium, mentibus, mentēs [mentīs], mentibus, mentēs 

○ turris, turris, f. 탑, 타워 (3변화 i어간)
단수 : turris, turris, turrī, turrim, turrem, turrī, turre, turris
복수 : turrēs, turrium, turribus, turrēs [turrīs], turribus, turrēs




○ ēnsis, ēnsis, m. 검, 칼 (3변화 i어간)
단수 : ēnsis, ēnsis, ēnsī, ēnsem, ēnse, ēnsis 
복수 : ēnsēs, ēnsium, ēnsibus, ēnsēs [ēnsīs], ēnsibus, ēnsēs 

○ arx, arcis, f. 성채, 요새, 도시의 요새화된 고지대 (3변화 i어간)
단수 : arx, arcis, arcī, arcem, arce, arx 
복수 : arcēs, arcium, arcibus, arcēs [arcīs], arcibus, arcēs 

○ cīvis, cīvis, m. 시민, 인민, 주민 (3변화 i어간)
단수 : cīvis, cīvis, cīvī, cīvem, cīve, cīve [cīvī], cīvis
복수 : cīvēs, cīvium, cīvibus, cīvēs [cīvīs], cīvibus, cīvēs

○ clādes, clādis, f. 파괴, 부서짐 (3변화 i어간)
단수 : clādēs, clādis, clādī, clādem, clāde, clādēs 
복수 : clādēs, clādium, clādibus, clādēs [clādīs], clādibus, clādēs 

○ mors, mortis, f. 죽음, 전멸 (3변화 i어간)
단수 : mors, mortis, mortī, mortem, morte, mors 
복수 : mortēs, mortium, mortibus, mortēs [mortīs], mortibus, mortēs 




○ mānēs, mānium, m. 그늘, 유령, 귀신, 허깨비 (3변화 i어간)
복수 : mānēs, mānium, mānibus, mānēs [mānīs], mānibus, mānēs 

○ mōlēs, mōlis, f. 질량, 덩어리, 더미 (3변화 i어간)
단수 : mōlēs, mōlis, mōlī, mōlem, mōle, mōlēs 
복수 : mōlēs, mōlium, mōlibus, mōlēs [mōlīs], mōlibus, mōlēs 


○ fīnis, fīnis, m. 끝, 경계, 목적 (3변화 i어간)
단수 : fīnis, fīnis, fīnī, fīnem, fīne [fīnī], fīnis
복수 : fīnēs, fīnium, fīnibus, fīnēs [fīnīs], fīnibus, fīnēs

○ pars, partis, f. 부분, 조각, 당파, 배역, 기능 (3변화 i어간)
단수 : pars, partis, partī, partem [partim], parte, partī, pars
복수 : partēs, partium, partibus, partēs [partīs], partibus, partēs

* 디더리치(Diederich)의 논문에서 추렸으며, 중성명사는 매우 적다.

(2) 중성명사

* 3변화 i어간 중성 명사는 e, al, ar (에, 알, 아르)로 끝난다.

○ animal, animālis, n. 동물(3변화 i어간)
단수 : animal, animālis, animālī, animal, animālī, animal
복수 : animālia, animālium, animālibus, animālia, animālibus, animālia

* 명사 3변화 i어간 중성 격어미
단수 : 무, 이스, 이-, 무, 이-, 무 
복수 : 이아, 이움~, 이부스, 이아, 이부스, 이아


○ exemplar, exemplāris, n. 본보기, 모범(3변화 i어간)
단수 : exemplar, exemplāris, exemplārī, exemplar, exemplārī, exemplar
복수 : exemplāria, exemplārium, exemplāribus, exemplāria, exemplāribus, exemplāria

○ mare, maris, n. 바다(3변화 i어간)
단수 : mare, maris, marī, mare, marī [mare], mare
복수 : maria, *marium [marum], maribus, maria, maribus, , maria
* marium은 문헌에서 용례를 찾기 어려우며, marum은 Gnaeus Naevius의 글에 한 번 나온다고 한다(wiktionary)

○ moenia, moenium, n. 성벽, 방벽 (3변화 i어간) 복수 변화만 있음
복수 : moenia, moenium, moenibus, moenia, moenibus, moenia

○ cor, cordis, n. 심장, 마음 (3변화 i어간, 불규칙)
단수 : cor, cordis, cordī, cor, corde, cor
복수 : corda, cordium [cordum], cordibus, corda, cordibus, corda
* cor는 복수 주격 대격 호격에서 ia 대신 a를 쓴다. 

cor, cordis, n. 심장

<참고> 3변화 i어간 중성 명사 보충

* 3변화 i어간 중성 명사는 주로 e, al, ar(에, 알, 아르)로 끝난다.

altar, altāris, n. 제단
praesēpe, praesēpis, n. 구유
rēte, rētis, n. 그물
sedīle, sedīlis, n. 의자
tribūnal, tribūnālis, n. 재판소, 법정
vectīgal, vectīgālis, n. 세금, 납세


< 어형변화> 

altāre, altāris, n. 제단 
단수 : altāre, altāris, altārī, altāre, altārī, altāre
복수 : altāria, altārium, altāribus, altāria, altāribus, altāria

rēte, rētis, n. 그물 
단수 : rēte, rētis, rētī, rēte, rētī [rēte], rēte
복수 : rētia, rētium, rētibus, rētia, rētibus, rētia

sedīle, sedīlis, n. 의자
단수 : sedīle, sedīlis, sedīlī, sedīle, sedīlī, sedīle
복수 : sedīlia, sedīlium, sedīlibus, sedīlia, sedīlibus, sedīlia

tribūnal, tribūnālis, n. 재판소, 법정
단수 : tribūnal, tribūnālis, tribūnālī, tribūnal, tribūnālī, tribūnal
복수 : tribūnālia, tribūnālium, tribūnālibus, tribūnālia, tribūnālibus, tribūnālia

vectīgal, vectīgālis, n. 세금, 납세
단수 : vectīgal, vectīgālis, vectīgālī, vectīgal, vectīgālī, vectīgal
복수 : vectīgālia, vectīgālium, vectīgālibus, vectīgālia, vectīgālibus, vectīgālia

 

 

<참고> nectar는 i어간 변화 명사 아니다.
nectar, nectaris, n. 넥타, 신들의 음료(단수로만 쓰임)
단수 : nectar, nectaris, nectarī, nectar, nectare, nectar

 

---

 

라틴어 명사 5가지 변화형 어미 정리

라틴어 명사 1변화, -ā 어간

라틴어 명사 2변화, -o 어간

라틴어 명사 3변화, 자음어간 및 i 어간

라틴어 명사 4변화, -u 어간

라틴어 명사 5변화, -ē 어간  

라틴어 명사 3변화 i어간 명사 모음 

 

라틴어 명사 카테고리 목차